Pryszczyca

Materiały do pobrania

Pryszczyca.pdf

Download PDF • 1.49MB

Procedura zwalczania i monitorowania pryszczycy u zwierząt dzikich.pdf

Download PDF • 1.15MB

Pryszczyca (Foot and mouth disease, FMD) Sytuacja epidemiologiczna Polska jest wolna od pryszczycy. Ostatnie ognisko FMD stwierdzono w 1971 r. Choroba występuje endemicznie w wielu regionach Azji, Afryki, Bliskiego Wschodu. Zakażenia w Europie występowały we Włoszech (1993), w Grecji (1994), Wielkiej Brytanii (2001 i 2007), Irlandii, Francji, Holandii (2001). W 2011 roku stwierdzono ogniska pryszczycy u zwierząt wolno żyjących oraz gospodarskich w Bułgarii. Czynnik etiologiczny  Zakaźna i zaraźliwa wirusowa choroba zwierząt parzystokopytnych domowych(w tym bydła, owiec, kóz, świń) i dzikich.  Czynnik etiologiczny: ✓ wirus z rodziny Picornaviridae, rodzaj: Apthovirus ✓ znanych jest 7 serotypówwirusa: A, C, O, Asia 1, SAT 1, SAT 2, SAT 3  Okres inkubacji: minimum 2 dni, maksymalnie 14 dni, najczęściej od 3 do 8 dni. Zakażone zwierzęta już w okresie inkubacji wydalają wirusa zanim pojawią się u nich objawy kliniczne choroby.  Wirus jest obecny we wszystkich wydalinach i wydzielinach. Wirus wydzielany jest ze śliną, wydychanym powietrzem i moczem już na 24 do 48 godzin przed powstaniem pęcherzy pryszczycowych. Objawy kliniczne  Objawy kliniczne: ✓ pęcherze wypełnione płynem na skórze i błonach śluzowych w jamie ustnej, na racicach, na strzykach ✓ kulawizna, ✓ intensywny ślinotok, ✓ gorączka, ✓ apatia, osowiałość ✓ u bydła mlecznego znaczący spadek produkcji mleka.  Choroba w stadzie może występować w postaci klasycznej z pęcherzami, gorączką i kulawizną lub w postaci łagodnej ze słabo wyrażonymi objawami klinicznymi. Choroba i jej objawy  U bydła zwykle objawy są dobrze wyrażone. Choroba i jej objawy • U świń: objawy kliniczne dobrze wyrażone. Kulawizny mogą być niezauważone, jeśli zakażone zwierzęta przebywają i poruszają się po miękkim podłożu. Pęcherzyki powstają na skórze koronek racic, piętkach i w szparach między racicznych, na tarczy ryjowej. Zakażone świnie poruszają się niechętnie, często pozostają w pozycji leżącej, a zmuszone do ruchu, kuleją i chodzą opierając się na czubkach racic. U ciężarnych loch występują częste ronienia. Wśród prosiąt ssących śmiertelność jest bardzo wysoka. Choroba i jej objawy  U owiec i kóz: objawy słabo wyrażone i trudne do uchwycenia, przebieg choroby łagodny. Pęcherzyki tworzą się wokół koronki racicy oraz pomiędzy racicami, w jamie ustnej pęcherzyki małych rozmiarów mogą rozwijać się na języku oraz na dziąsłach, a ich rozwój jest szybki i z tego powodu trudny do uchwycenia. Przy ostrym przebiegu choroby obserwuje się wystąpienie nagłych kulawizn u zwierząt. Zapalnemu racic często towarzyszy wydobywanie się serowatej ropy o nieprzyjemnym zapachu. Wykrycie zmian chorobowych u owiec wymaga szczegółowego badania klinicznego wszystkich zwierząt w stadzie, w przeciwnym razie może dojść do niezauważenia choroby co spowoduje szerzenie się zakażeń. Działania w przypadki wykrycia ogniska FMD  Choroba kategorii A,D, E  Zasady zwalczania zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/429 z dnia 9 marca 2016 r. w sprawie przenośnych chorób zwierząt oraz zmieniającym i uchylającym niektóre akty w dziedzinie zdrowia zwierząt („Prawo o zdrowiu zwierząt”) i Rozporządzeniem delegowanym Komisji (UE) 2020/687 z dnia 17 grudnia 2019 r. uzupełniającym rozporządzenie 2016/429 w odniesieniu do przepisów dotyczących zapobiegania niektórym chorobom umieszczonym w wykazie oraz ich zwalczania  W ognisku zabicie zwierząt, unieszkodliwianie zwłok, dezynfekcja  Obszary objęte ograniczeniami: w obszarze zapowietrzonym (3 km) i zagrożonym (10 km) zakaz przemieszczeń zwierząt wrażliwych poza strefę (ewentualne odstępstwo do najbliższej rzeźni)  W obszarze buforowym ograniczenia takie jak w obszarze zagrożonym, PLW może wydać odstępstwa na podstawie analizy ryzyka.  wydania zezwolenia na przemieszczenie ze strefy buforowej, jedynie w przypadku:  przemieszczania zwierząt bezpośrednio do rzeźni znajdującej się na terytorium tego samego państwa członkowskiego w celu ich natychmiastowego uboju.  gdy środki transportu spełniają wymogi ustanowione w art. 24 rozporządzenia delegowanego (UE) 2020/687: a) są skonstruowane i utrzymywane w sposób zapobiegający wszelkim przeciekom lub ucieczkom zwierząt, produktów lub wszelkich elementów stanowiących zagrożenie dla zdrowia zwierząt; b) są oczyszczane i dezynfekowane niezwłocznie po każdym transporcie zwierząt, produktów lub wszelkich elementów stanowiących zagrożenie dla zdrowia zwierząt, a następnie, w stosownych przypadkach, dezynfekowane ponownie oraz każdorazowo wysuszone lub pozostawione do wyschnięcia przed jakimkolwiek nowym załadunkiem zwierząt lub produktów; c) w stosownych przypadkach, są poddawane dezynsekcji i deratyzacji przed realizacją transportu.  środki transportu są stosowane wyłącznie do przemieszczania gatunków podatnych o takim samym statusie zdrowotnym i utrzymywanych w tym samym zakładzie;  środki transportu są plombowane przez właściwy organ w zakładzie pochodzenia po załadunku zwierząt i odplombowywane przez właściwy organ w rzeźni przeznaczenia.  zwierzęta należące do gatunków wrażliwych podlegają kontroli klinicznej w okresie nie dłuższym niż 24 godziny przed dniem transportu. Sytuacja epidemiologiczna  10 stycznia 2025 r. FMD potwierdzono w Niemczech, u 3 wołów domowych (water Buffalo; Bubalus bubalis) utrzymywanych w niewielkim gospodarstwie, utrzymującym łącznie 14 bawołów, zlokalizowanym w pobliżu Berlina (federal state Brandenburg/ district Markisch-Oderland/ Hoppegarten).  Próbki do badań laboratoryjnych pobrano 9 stycznia. Zwierzęta zakażone padły. Wstępne podejrzenie choroby niebieskiego języka (BT) zostało wykluczone. Metodą RT-PCR wykryto obecność materiału genetycznego wirusa pryszczycy.  Nie było przemieszczeń zwierząt ani produktów z i do gospodarstwa. Pozostałe zwierzęta w gospodarstwie zostały uśmiercone. Wokół ogniska w promieniu 3 i 10 km wyznaczono obszar zapowietrzony i zagrożony.  Zabito zwierzęta wrażliwe w promieniu 1 km od ogniska.  Od 11.01.2025 do 22.01.2025 wprowadzono zakaz przemieszczeń zwierząt, obornika i padłych zwierząt z i do gospodarstw w całej Brandenburgii. Działania służb niemieckich badania w kierunku pryszczycy u zwierząt wrażliwych • wobszarach objętych restrykcjami; przeprowadzono trzykrotne badania wirusologiczne i serologiczne, łącznie przebadanoponad 7 400próbekiwszystkie daływynikujemny. • zwierzętazBrandenburgii lubBerlinaprzewiezione doinnych landów, od początkugrudnia 2024 r. do czasu stwierdzenia ogniska. Przebadano > 7 800 próbek i we wszystkich przypadkachotrzymano wynikujemny. • zwierzęta dzikie- upolowanych, znalezionych martwych lub przypadkowo zabitych w obrębie i poza strefami objętymi ograniczeniami. W sumie zbadano próbki od 479 dzikich zwierząt (dziki, jelenie i sarny) i w każdym przypadkuwynik badaniabyłujemny. Światowa Organizacja Zdrowia Zwierząt (WOAH) od 12.03.2025 przywróciła status kraju "wolnego od pryszczycy (FMD) bez szczepień" dla zdecydowanej większości Niemiec. Jedynym wyjątkiem od tego statusu jest obecnie obszar "strefy zamkniętej", w odniesieniu do której zawieszenie statusu wolnego od pryszczycy i wdrożenie niektórych środków kontroli pryszczycy będzie nadal obowiązywało co najmniej do dnia 11 kwietnia 2025 r. Przepisy UE  decyzja wykonawcza Komisji (UE) 2025/87 z dnia 13 stycznia 2025 r. dotycząca niektórych tymczasowych środków nadzwyczajnych w odniesieniu do pryszczycy w Niemczech.  decyzja wykonawczą Komisji (UE) 2025/186 z dnia 24 stycznia 2025 r. dotyczącą niektórych środków nadzwyczajnych w odniesieniu do pryszczycy w Niemczech oraz uchylającą decyzję wykonawczą (UE) 2025/87.  decyzja wykonawczą Komisji (UE) 2025/323 z dnia 11 lutego 2025 r. dotycząca niektórych środków nadzwyczajnych w odniesieniu do pryszczycy w Niemczech oraz uchylająca decyzję wykonawczą (UE) 2025/186 – termin do którego obowiązuje strefa buforowa 11.04.2025 r. Sytuacja epidemiologiczna Węgry (HU) 4ogniska FMD, 7910 szt. bydła: ✓ 6 marca 2025 r. - 1 ognisko (1372 szt. bydła mlecznego) ✓ 26 marca 2025 r. – 1 ognisko (3 028 sz. bydła mlecznego) ✓ 2 kwietnia 2025 r. – 2 ogniska (1 012 i 2 498 sztuk bydła mlecznego) ✓ SerotypO, 98-99% podobieństwo do szczepu izolowanego w Pakistanie 2017-2018. Działania władz HU: • ustanawianie obszarów objętych ograniczeniami: obszar zapowietrzony i zagrożony w promieniu 3 i 10 km • natychmiastowy zakaz przemieszczania zwierząt wrażliwych na obszarze Węgier na zachód od Dunaju oraz w całym powiecie peszteńskim na 72 godziny • zakaz przemieszczania wrażliwych zwierząt poza granice Węgier do odwołania • zakaz organizowania wystaw i innych zgromadzeń wrażliwych gatunków zwierząt • uśmiercanie zwierząt, • szczepienia interwencyjne w celu ograniczenia szerzenia zakażenia przed uśmiercaniem, • unieszkodliwianie zwłok, • mycie i dezynfekcja • zakaz polowań w obszarach; odstępstwo dotyczy wyłącznie odstrzału zwierząt wolnożyjących w celu badań laboratoryjnych Sytuacja epidemiologiczna Słowacja (SK) 6 ognisk FMD, 7440 szt. bydła: ✓ 21 marca 2025 r. – 3 ogniska 670, 790, 1 301 szt. bydła mlecznego ✓ 25 marca 2025 r. – 1 ognisko 279 szt. bydła mlecznego ✓ 30 marca 2025 r. – 1 ognisko 3 526 szt. bydła mlecznego ✓ 4 kwietnia 2025 r. – 1 ognisko 874 szt. bydła mięsnego Działania władz SK: • ustanawianie obszarów objętych ograniczeniami: obszar zapowietrzony i zagrożony w promieniu 3 i 10 km, • natychmiastowy zakaz przemieszczania zwierząt wrażliwych w SK i poza SK, • zakaz transportu zwierząt wrażliwych przez obszar powiatów Komárno i Dunajská Streda • zakaz transportu zwierząt wrażliwych przez przejścia graniczne: Čunovo/Rusovce- Rajka, Medveďov Vámosszabadi, Komárno- Komárom i Štúrovo-Esztergom, • zakaz organizowania wystaw i innych zgromadzeń wrażliwych gatunków zwierząt, • uśmiercanie zwierząt w ogniskach, • szczepienia interwencyjne w celu ograniczenia szerzenia zakażenia przed uśmiercaniem, • unieszkodliwianie zwłok, • zakaz polowań Działania polskich służb  Sztab Kryzysowy w MRiRW  Rygorystyczne kontrole przesyłek zwierząt i produktów pochodzenia zwierzęcego na granicy z udziałem Inspekcji Weterynaryjnej, Straży Granicznej, Policji, ITD, KAS  Dezynfekcja pojazdów ze zwierzętami wrażliwymi na przejściach drogowych (bramki, maty dezynfekcyjne oraz udział Straży Pożarnej)  Kontrole przesyłek zwierząt w gospodarstwach, pochodzących z Węgier i Słowacji, wprowadzonych do Polski w okresie monitorowania choroby i pobieranie próbek do badań w uzasadnionych przypadkach  Akcje informacyjne dla hodowców zwierząt, organizacji branżowych, lekarzy weterynarii, myśliwych  Gotowość krajowego laboratorium referencyjnego do diagnostyki laboratoryjnej Ochrona stad przed zakażeniem  Zwierzęta wprowadzane do stad muszą pochodzić z wiadomego źródła  Zwierzęta muszą być oznakowane  W przypadku zakupu zwierząt z innych państw, muszą być zaopatrzone w świadectwo zdrowia potwierdzające ich pochodzenie i status zdrowotny (w przypadku świń także w obrocie krajowym)  Stosowanie paszy i ściółki pochodzących z wiadomego źródła  Zapewnienie czystości i higieny w gospodarstwie  Nieużywanie narzędzi i sprzętów z innych gospodarstw  Stosowanie środków dezynfekcyjnych wirusobójczych (pHkwaśne poniżej 6 lub zasadowe powyżej 9) Zapewnienie wysokiego poziomu bezpieczeństwa biologicznego Badania laboratoryjne  Badania laboratoryjne w kierunku pryszczycy wykonuje PIWet–PIB Puławy, Zakład w Zduńskiej Woli. • Próbkido badań labortaoryjnych: ✓nabłonek z nieuszkodzonych lub świeżo pękniętych pęcherzy ✓płynna zawartość pęcherzy pobrana strzykawką ✓pełna krew do badań wirusologicznych ✓surowica do badań serologicznych ✓mleko od bydła w okresie laktacji, ✓nasienie ✓śluz z jamy gardłowej z widocznymi fragmentami tkanki nabłonkowej, bez śladów krwi i treści pokarmowej (probangsample); od bydła owiec i kóz, gdy zachodzi podejrzenie nosicielstwa wirusa pryszczycy, ✓od zwierząt padłych: próbki tkanek, w tym węzłów chłonnych, nerki, śledziony, serca, tarczycy, nadnerczy Szczepienia przeciwko pryszczycy • Immunologiczne produkty lecznicze weterynaryjne (szczepionki) stosowane przy zwalczaniu pryszczycy, mogą być wykorzystywane wyłącznie wg obowiązujących regulacji prawnych UE i instrukcji służb weterynaryjnych. • W celu ograniczenia zagrożenia szerzenia się wirusa pryszczycy na terytorium Słowacji i Węgier wdrożone zostały wyłącznie szczepienia interwencyjne, które nie mają charakteru szczepień profilaktycznych. Szczepienia te są stosowane tylko w ogniskach choroby i w gospodarstwach kontaktowych przed uśmierceniem zwierząt, w celu zatrzymania zakażenia w stadzie. • Produkcja szczepionki i możliwość zastosowania w ogniskach pryszczycy na Słowacji i Węgrzech była poprzedzona badaniami sekwencjonowania wirusa, w celu oceny czy szczepionka będzie wykazywać skuteczność na konkretny serotyp wirusa występującego w tych krajach.

Procedura zwalczania i monitorowania pryszczycy u zwierząt dzikich z gatunków wrażliwych oraz zwierząt z gatunków wrażliwych utrzymywanych w ośrodkach odizolowanych. Cel i zakres procedury • Celem niniejszego dokumentu jest określenie zasad zwalczania pryszczycy u zwierząt dzikich z gatunków wrażliwych oraz ustanowienie zasad monitoringu u gatunków wrażliwych. Procedura ta ma zastosowanie w przypadku wystąpienia podejrzenia ogniska choroby zakaźnej na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej oraz w krajach sąsiadujących. Dokument określa gatunki wrażliwe, współpracę służb oraz funkcjonowanie ośrodków odizolowanych. Podstawy prawne • rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/429 z dnia 9 marca 2016 r. w sprawie przenośnych chorób zwierząt oraz zmieniające i uchylające niektóre akty w dziedzinie zdrowia zwierząt; • rozporządzenie Delegowane Komisji (UE) 2020/687 z dnia 17 grudnia 2019 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/429 w odniesieniu do przepisów dotyczących zapobiegania niektórym chorobom umieszczonym w wykazie oraz ich zwalczania; • ustawazdnia 11marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt; • rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 lutego 2006 r. w sprawie szczegółowego sposobu i trybu zwalczania pryszczycy; • ustawazdnia 13października 1995 r. Prawo łowieckie; • ustawazdnia 16kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody; • rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1069/2009 z dnia 21 października 2009 r. określające przepisy sanitarne dotyczące produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego, nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi, i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1774/2002; • rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 4 lipca 2017 r. w sprawie sposobu prowadzenia dokumentacji związanej ze zwalczaniem chorób zakaźnych zwierząt. Gatunki wrażliwe i epidemiologia pryszczycy Za gatunki wrażliwe objęte zwalczaniem choroby oraz monitoringiem uznaje się wśród zwierząt dzikich - parzystokopytne zwierzęta z rodziny jeleniowatych (sarny, jelenie, daniele, łosie, muflony, żubry) oraz dziki. Jednak w naturze stwierdzenie pryszczycy u zwierząt dzikich w Europie potwierdzono u dzików, żubrów oraz wyłącznie na podstawie objawów klinicznych lub eksperymentalnie zainfekowanych, jeleni, danieli czy saren. Uznaje się, że pryszczyca u dzikich zwierząt nie stanowi istotnego zagrożenia dla tych populacji. Transmisja wirusa pryszczycy odbywa się poprzez bezpośredni kontakt zakażonych zwierząt z osobnikami wrażliwymi i inhalacją wirusa znajdującego się w aerozolu powietrza lub po zjedzeniu skażonych wirusem tkanek. Zainfekowane zwierzęta wydalają olbrzymie ilości wirusa w płynie pęcherzowym oraz wydzielinach, jak mleko oraz wydalinach, np. odchody. Wirus w wydychanym przez chore zwierzę powietrzu może zawierać miliony cząstek materiału zakaźnego, najwięcej w przypadku dzików, mniej innych gatunków wrażliwych. • Gatunki wrażliwe i epidemiologia pryszczycy Patogeneza u jeleniowatych, zakażonych eksperymentalnie wykazuje podobieństwa do tej obserwowanej u owiec i kóz. Jeleń szlachetny tylko okazjonalnie może być długotrwałym nosicielem w przeciwieństwie do danieli, gdzie obserwowano obecność wirusów pryszczycy w gardłach w kilka miesięcy po zakażeniu. Zwłoki dzików stanowić mogą długotrwały rezerwuar wirusa. Sarny najczęściej nie są nosicielami wirusa pryszczycy. Sarny, żubry i dziki natomiast wykazują częściej typowe objawy pryszczycy, takie jak gorączka, ślinotok, pęcherze na dziąsłach i języku, w szparze międzyracicznej, niekiedy zejście śmiertelne, zwłaszcza u młodych osobników. Należy zauważyć, że ze względu na umaszczenie oraz pigmentację skóry u zwierząt dzikich, obserwacja objawów klinicznych w postaci zmian skórnych, może być często utrudniona przyżyciowo. Podejrzenie wystąpienia pryszczycy • Podejrzenie wystąpienia pryszczycy u zwierząt dzikich zgłasza się do właściwego miejscowo Powiatowego Lekarza Weterynarii (PLW). • PLW lub wyznaczony przez niego urzędowy lekarz weterynarii przeprowadza dochodzenie epizootyczne, w tym:- przeprowadza badanie sekcyjne zwierząt,- pobiera próbki do badań laboratoryjnych. • PLW lub wyznaczony przez niego urzędowy lekarz weterynarii nakazuje oczyszczenie i dezynfekcję miejsca, sprzętu lub innych rzeczy, które mogły mieć kontakt z wirusami pryszczycy. Zwalczanie pryszczycy u zwierząt dzikich . Po stwierdzeniu ogniska pryszczycy u dzikich zwierząt, Główny Lekarz Weterynarii poleca właściwemu miejscowo (lub właściwym) Wojewódzkiemu Lekarzowi Weterynarii (WLW) wdrożenie:- monitorowania sytuacji epidemiologicznej choroby, w tym u zwierząt dzikich oraz u zwierząt utrzymywanych,- określenie obszaru zapowietrzonego (strefy objętej zakażeniem) uwzględniającego populacje zwierząt wrażliwych; bariery i ukształtowanie geograficzne i czynniki ryzyka szerzenia się choroby (jak np. warunki pogodowe panujące w okresie monitorowania (21 dni)),- zakazanie lub ograniczenie polowań,- zakazanie dokarmiania zwierząt, za wyjątkiem ich celowego nęcenia w celu łatwiejszego odstrzału sanitarnego lub polowania indywidualnego po spełnieniu wymagań bioasekuracji,- zakazanie lub ograniczenie wstępu osób lub wjazdu pojazdów do obszaru zapowietrzonego,- zakazanie wykonywania przemieszczania zwierząt dzikich i ich produktów, Zwalczanie pryszczycy u zwierząt dzikich . - zakazanie lub ograniczenie określonych aktywności w tym rekreacyjnej czy ekonomicznej (uprawy, nasadzenia, organizacja wydarzeń z udziałem ludzi i zwierząt) w obszarze zapowietrzonym,- określenie zasad bioasekuracji przy wjeździe i wyjeździe lub wejściu i wyjściu do środowiska bytowania zwierząt dzikich w wyznaczonym obszarze zapowietrzonym,- nakazanie odstrzału sanitarnego określonych gatunków zwierząt dzikich,- nakazanie poszukiwań zwłok zwierząt wrażliwych i ich utylizację,- nakaz wdrożenia monitorowania obecności wirusa pryszczycy w środowisku zwierząt dzikich,- egzekwowanie zakazów, nakazów i ograniczeń dotyczących chowu i hodowli zwierząt gospodarskich w obszarze zapowietrzonym,- jeśli możliwe to ponowna inwentaryzacja zwierząt gatunków wrażliwych przy pomocy nieinwazyjnych technik dronowych lub fotopułapek, •-wszelkie czynności mogące płoszyć zwierzęta, powodując ich nadmierne przemieszczanie, muszą być zakazane. Monitorowanie pryszczycy u zwierząt dzikich • Próbki do badań są pobierane przez Powiatowego Lekarza Weterynarii lub wyznaczonych urzędowych lekarzy weterynarii, doraźnie przez inny przeszkolony personel. • Badane zwierzęta: W ramach monitoringu bada się wszystkie zwierzęta z gatunków wrażliwych na obszarze zagrożenia pryszczycą: padłe, odstrzelone oraz po wypadkach komunikacyjnych. • Zaobszar zapowietrzony (strefa objęta zakażeniem) uznaje się obszar w promieniu min. 10 km od ogniska choroby. • Monitoring stanu zdrowia zwierząt należy prowadzić w obszarze do 60 km od obszaru zapowietrzonego (np. w granicach administracyjnych powiatu i powiatów przyległych albo na terenie obwodu łowieckiego i obwodów przyległych). • Współpraca organów: zwalczanie i monitoring jest realizowany we współpracy z Polskim Związkiem Łowieckim oraz służbami Lasów Państwowych, Straży Łowieckiej, Straży Granicznej, Straży Rybackiej itd. • Finansowanie:rezerwa budżetu państwa z rozdziału 85, poz. 12. Monitorowanie pryszczycy u zwierząt dzikich • Realizacja:w celu realizacji monitoringu pobiera się próbki krwi od zwierząt z gatunków wrażliwych lub próbki zmienionych chorobowo tkanek (szczególnie płyn zawarty w pęcherzach. Pobrać można także wymaz z jamy gębowej i gardła. oraz fragmenty tkanek ze świeżych zwłok zwierząt (węzły chłonne, nerka, śledziona, serce, tarczyca, nadnercza). Tusze zwierząt odstrzelonych/zwłoki zwierząt padłych poddane próbkobraniu znakuje się plombą zawierającą: kod województwa, kod powiatu, kolejny numer oraz, jeżeli jest to możliwe, numer obwodu łowieckiego. Myśliwi, pracownicy Służby Leśnej i funkcjonariusze Straży Łowieckiej, innych służb działających w terenie oraz osoby mające kontakt z martwymi dzikami mają obowiązek zgłaszania organom Inspekcji Weterynaryjnej faktu odstrzału lub znalezienia zwłok zwierząt parzystokopytnych. • Do uzyskania wyniku badania laboratoryjnego, tusze odstrzelonych zwierząt przetrzymuje się w chłodni będącej pod nadzorem właściwego terytorialnie Powiatowego Lekarza Weterynarii lub wynajętych chłodni punktów skupu dziczyzny ze strefy objętej zakażeniem. Chłodnia, w której przetrzymywane są zwłoki zwierząt podejrzanych o zakażenie wirusem pryszczycy, nie mogą być wykorzystywane do przetrzymywania tusz dzików, oczekujących na wynik badania w kierunku ASF. Zwłoki zwierząt padłych umieszcza się w zakładzie pośrednim (w myśl rozporządzenia o produktach ubocznych pochodzenia zwierzęcego) pod nadzorem właściwego terytorialnie Powiatowego Lekarza Weterynarii. • Dokumentacja: zgodna z załącznikiem nr 6 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 4 lipca 2017 r. w sprawie sposobu prowadzenia dokumentacji związanej ze zwalczaniem chorób zakaźnych zwierząt. Zestawienia przeprowadzanych działań dotyczących zwalczania i monitorowania Plan zwalczania . • Wojewódzki Lekarz Weterynarii przedstawia Głównemu Lekarzowi Weterynarii w terminie nie dłuższym niż 3 dni od potwierdzenia zakażenia projekt planu zwalczania pryszczycy u dzikich zwierząt. Plan powinien uwzględniać co najmniej zapisy zawarte w pkt 5. • Główny Lekarz Weterynarii po uzyskaniu opinii Rady Sanitarno– Epizootycznej niezwłocznie zatwierdza plan zwalczania pryszczycy przedłożony przez Wojewódzkiego Lekarza Weterynarii. • Plan zwalczania choroby wprowadza się poprzez wydanie aktu prawa miejscowego– rozporządzenia właściwego terytorialnie PLW lub wojewody. • Obszar zwalczania choroby u zwierząt dzikich: obszar powinien mieć zasięg nie mniejszy niż promień 10 km. Dokonuje się znaczącego rozrzedzenia populacji zwierząt dzikich z gatunków wrażliwych w promieniu 10 km od miejsca stwierdzenia ogniska pryszczycy, poprzez ,,cichy” odstrzał sanitarny, bez płoszenia zwierząt, najlepiej przy użyciu broni z tłumikiem. Działania związane z gatunkami chronionymi muszą być konsultowane wcześniej dyżurnym Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska (infolinia całodobowa). O stwierdzeniu choroby i wprowadzonych środkach zwalczania właściwi terytorialnie PLW i WLW natychmiast informują podmioty utrzymujące zwierzęta wrażliwe na pryszczycę, lekarzy weterynarii prywatnej praktyki, myśliwych, inne odpowiednie instytucje, których aktywność prowadzona jest w środowisku zwierząt dzikich oraz inne osoby fizyczne lub prawne Eliminacja • kontrola i rozrzedzenie populacji zwierząt odbywa zgodnie z ustawą prawo łowieckie oraz ustawą o ochronie zdrowia zwierząt , odstrzał należy przeprowadzać od zewnętrznych granic obszaru do bezpiecznej odległości od środka ogniska choroby codziennie, od momentu stwierdzenia ogniska choroby, nie krócej niż podwójny okres monitorowania, czyli 42 dni od ostatniego wyniku dodatniego stwierdzonego w obszarze. • Współpraca organów: odstrzał gatunków chronionych prawnie odbywa się po zgłoszeniu do Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska i we współpracy z Polskim Związkiem Łowieckim oraz Wojskiem Rzeczpospolitej Polskiej. Postępowanie ze zwłokami zwierząt: miejsce operacji oraz sprzęt powinny zostać poddane dezynfekcji bieżącej, a zwłoki zwierząt unieszkodliwiane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1069/2009 Długość trwania środków Główny Lekarz Weterynarii okresowo ocenia skuteczność przyjętych środków, nie rzadziej niż raz na 30 dni. Plan zwalczania pryszczycy kontynuowany jest dopóki informacje epidemiologiczne nie wskażą, że dana populacja dzikich zwierząt nie stwarza już ryzyka rozprzestrzeniania się choroby, a sytuacja epidemiologiczna nie zostanie pozytywnie oceniona przez Radę Sanitarno- Epizootyczną. Środki obowiązują do czasu uchylenia aktu prawa miejscowego rozporządzenia właściwego terytorialnie PLW lub wojewody, o którym mowa w pkt 7.